STPM P2 : Sejarah : FAKTOR-FAKTOR YANG MENDORONG KEBANGKITAN SEMANGAT NASIONALISME DI MESIR PADA ABAD KE-20.

Mesir pada awal abad ke-20 adalah di bawah naungan empayar Turki Uthmaniyah tetapi pengaruh British di Mesir amat kuat. British telah mengukuhkan kuasa selepas mengatasi pemberontakan Urabi pada tahun 1881. British terus memerintah sehingga Perang Dunia Pertama. Pentadbiran asas di bawah pimpinan pemerintah Mesir iaitu Khedif dikekalkan namun pemerintahan sebenarnya adalah di bawah Lord Cromer. Semangat anti-British memuncak selepas Perang Dunia Pertama. Terdapat banyak faktor yang mendorong  gerakan nasionalisme dalam
kalangan penduduk Mesir menjelang abad ke-20.

Antara faktor kebangkitan semangat nasionalisme di Mesir ialah pengaruh agama. Golongan reformis Islam muncul akibat usaha British membaratkan masyarakat Mesir. Mereka menubuhkan Ikhwanul Muslimin untuk menegakkan Islam berdasarkan ajaran al-Quran dan hadis. Gerakan ini menggunakan pengaruh Islam untuk mewujudkan kesedaran dan berjihad. Golongan ini juga berasa bimbang tentang golongan cerdik pandai yang terpengaruh dengan Barat dan terus menyokong mereka.

          Bahasa dan kesusasteraan memainkan peranan dalam gerakan nasionalisme. Pembunuhan seorang hakim, Boutrous Ghali telah mendorong masyarakat Mesir untuk menentang. Kematian beliau yang diabadikan dalam sajak-sajak yang diterbitkan dalam al-Muayyaddan al-Liwa menyemarakkan lagi semangat nasionalisme. Golongan modenis Islam seperti Razyid Rida memperjuangkan Arab sebagai bahasa rasmi dalam pentadbiran menggantikan bahasa Inggeris.

          

               Bidang kewartawanan turut memainkan peranannya dalam menimbulkan semangat dan kesedaran. Surat khabar digunakan oleh sesetengah pihak untuk memperjuangkan hak mereka. Rasyid Rida, orang kanan Muhammad Abduh menimbulkan kesedaran melalui akhbar Salafiya. Beliau sentiasa mengkritik dan menyalahkan penjajah atas nasib malang masyarakat Arab. Penulis wanita seperti Malak Hifni Nazif pula tidak ketinggalan dalam memperjuangkan hak mereka terutama dalam isu pendidikan.

          Tidak dapat dinafikan bahawa pendidikan memainkan peranan penting dalam membangkitkan semangat nasionalisme. British mengabaikan pendidikan sekolah kerajaan Mesir. Masyarakat Mesir berusaha sendiri kerana semua jawatan kerajaan diberikan kepada golongan kaya yang berpendidikan tinggi sahaja. British juga mengamalkan diskriminasi dengan memberikan jawatan kerajaan kepada orang British walaupun tidak berkelayakan. Isu ini menimbulkan sentimen anti-British. Golongan nasional yang terdiri daripada graduan sekolah undang-undang juga terdedah kepada sistem dan ideologi politik Barat. Sentimen anti-British ditanam dalam kalangan mereka oleh guru-guru Perancis di sekolah tersebut.

          Golongan intelektual merupakan pemangkin dalam kebangkitan gerakan nasionalisme di Mesir. Mereka terdiri daripada golongan ulama dan golongan intelektual berorientaliskan Barat. Antara golongan ulama adalah seperti Sheikh Hassan Al-Banna yang menubuhkan Ikhwanul Muslimin untuk menentang British. Golongan intelektual ingin membebaskan mesir daripada cengkaman British untuk menubuhkan sebuah kerajaan Islam. Tokoh intelektual dari sekolah undang-undang seperti Mustafa Kamil Parsha menyokong nasionalisme sekular. Mereka menuntut kemerdekaan daripada British untuk menubuhkan kerajaan berparlimen di Mesir.        

          Faktor terakhir ialah pengaruh luar, iaitu Perang Dunia Pertama yang mendorong kebangkitan masyarakat Mesir. Banyak orang Mesir dikerah untuk menyertai Perang Dunia Pertama da nada juga yang menjadi hamba untuk tentera British. Banyak antara mereka ditindas dan banyak juga yang terkorban. Keadaan ini menimbulkan kesedaran dalam kalangan orang Mesir untuk menentukan nasib mereka sendiri tanpa bergantung kepada orang luar.

          Kesan penentangan yang berterusan oleh nasionalis Mesir mendorong British untuk mengisytiharkan kemerdekaan Mesir pada tahun 1922. Ahmad Fuad menggunakan gelaran sultan, iaitu Raja Fuad. Selepas pilihan raya, Saad Zaghlul dilantik sebagai Perdana Menteri Mesir yang pertama.